Danıştay 10. Dairesi, Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararını iptal etti. Danıştayın bu kararı ile Ayasofya’da ibadetin yolu açılmış oldu.

Ayasofya Camisi’nin, yönetimi Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlandı.

Doğu Roma İmparatorluğu’nun İstanbul’a yaptığı en büyük kilise olan Ayasofya, aynı yerde üç kez inşa edildi.

Bugüne kadar gelen Ayasofya’nın 532 yılında başlayan inşası, 537 yılında tamamlandı.

Osmanlı İmparatorluğu’nun 7. padişahı II. Mehmet’in 29 Mayıs 1453’te İstanbul’u fethiyle 916 yıl kilise olarak hizmet veren Ayasofya, camiye dönüştürüldü.

Fetihle birlikte “Fatih” unvanını alan Fatih Sultan Mehmet, fetihten sonraki ilk cuma olan 1 Haziran 1453’te cuma namazını Ayasofya’da kıldı.

Ayasofya, inşa edildikten sonra ilk yapıldığı haliyle bugüne kadar gelemedi, pek çok doğal afet, bakımsızlık, istila ve savaşlar sebebiyle tahribata uğradı, yeniden yapıldı.

Bizans’ın Ayasofya’ya verdiği değer, Osmanlı döneminde de devam etti. Osmanlı döneminde padişahlar Ayasofya’ya çok değer verdi, “Fethin Sembolü” olan Ayasofya’nın korunup yaşatılması için hiçbir fedakarlıktan kaçınmadı. 

Günümüzda Ayasofya cami içinde asılı bulunan büyük levhaların hattatı  1801 yılında Tosya’da dünyaya gelen.  Tosyalı Bostanizade Mustafa Ağa’nın oğlu  Yeserizade Kazasker Mustafa İzzet Efendi‘dir.

Celî Ta‘lik Kitâbeleri. 1251 (1835) tarihli sahâbe kitâbeleri dışında istifli imzasını attığı, taşa mahkûk celî ta‘lik kitâbeleri şunlardır: Selimiye Kışlası yan kapısı (1258/1842), Çırağan Küçük Mecidiye Camii (1265/1849), Yenikapı Mevlevîhâne Muvakkithânesi, Ayasofya Camii hünkâr mahfili

Celî Sülüs Kubbe Yazıları. Ayasofya Camii’nin 1849’daki tamiri sırasında ilk olarak küçük boyda yazdığı Nûr âyeti (en-Nûr 24/35) caminin kubbesine göre satranç usulüyle büyütülüp varak altınla işlenmiştir.

Cami Yazıları. Ayasofya’nın tamiri esnasında lafza-i celâl, ism-i nebî, ilk dört halife ve Hasan-Hüseyin isimleri önce küçük boyda yazılmış (bunlar mihrabın üst duvarında hâlâ asılıdır) ve caminin azametine uygun olması için 7,5 m. çapında daire şeklinde büyütülünce kalem ağzı da 35 santimetreye çıkmıştır. Bu celîlerini daha sonra uzaktan seyrettiğinde, “Ah, kabil olsa da şu levhaları tekrar yazsam” dediği bilinmektedir. Dünyanın bu en büyük levhaları, muşamba üzerine varak altınla işlendikten sonra caminin içinde çatıldığı için bina 1934’te müzeye dönüştürülürken kapılardan çıkartılamadığından on beş yıl yerde duvara dayalı olarak tutulduktan sonra 1949’da tamir edilip tekrar yerlerine asılmıştır.

Mustafa İzzet’in, “Benim yazılarımda evâil-evâhir yoktur” şeklinde bir sözü nakledilirse de onun hattı ömrünün sonuna kadar tekâmülünü sürdürmüştür.

Hattatların içinde Kazasker Mustafa İzzet ayarında bir mûsikişinas olmadığı gibi mûsiki ile uğraşanların içinde de Kazasker İzzet derecesinde bir hattat bulunmamaktadır.

Öğrencisi Hattat Şefik Bey’in teyzesi ile evlenen Mustafa İzzet Efendi’nin Ata, Tevfik, Emine adlı üç çocuğu vardı. Son yıllarını Bebek’teki yalısında geçirdi. 16 Kasım 1876’da hayatını kaybetti. Tophane’de Kaadirî Dergâhı Mezarlığı’na defnedildi. Mezartaşı, öğrencisi Muhsinzade Abdullah Hamdi Efendi’nin eseridir.

Yazdığı bazı kitabeler

• Selimiye Kışlası yan kapısı 1258/ 1842

• Çırağan Küçük Mecidiye Camii 1265/ 1849

• Yenikapı Mevlevihanesi Muvakkıthanesi

• Ayasofya Camii Hünkar Mahfili

• Kahire Kavalalı M. Ali Paşa Türbesi

• Çemberlitaş Bezm-i Alem Valide Sultan Mektebi 1266/ 1850

• Hırka-i Şerif Camii 1267/ 1851

• Dolmabahçe Sarayı 1272/ 1856

• Kadıköy İskele Camii 1275/ 1859

• Topkapı Sarayı Hazine Koğuşu

• Cerrahpaşa Keçecizâde Kazım Bey Kabri 1276/ 1859

• Beyazıt Harbiye Nezareti; Giriş kapısının iç tarafı. 1283/ 1866

• Mercan Ali Paşa Mescidi 1286/ 1869

• Fındıklı Keşfî Cafer Efendi Türbesi

• Kasımpaşa Camii iç kapı üstü 1284/ 1867

• Fındıklı Parizad Hatun Türbesi

• Şerife Ümmügülsüm Kabri 1282/ 1867

• Tophane Nusretiye Camii Kapısı